Giả thuyết về hiện tượng Déjà vu
A)
Hiện tượng Déjà vu là hiện tượng mà nhiều người đã từng trải qua. Nghiên cứu gần đây đã tập trung vào việc tìm hiểu về hiện tượng này, bao gồm định nghĩa, tần suất xảy ra và lý do mà các nhà khoa học cho rằng nó xảy ra[1](https://www.frontiersin.org/articles/138493).
Các nghiên cứu về thần kinh học và thần kinh học mới đây cho thấy những người trải qua nhiều trường hợp Déjà vu thường có các mẫu tổ chức đặc trưng trong não bộ[2](https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3842028/).
Trong một bài báo, các nhà nghiên cứu đã thảo luận và so sánh một số giả thuyết liên quan đến hiện tượng Déjà vu. Từ các giả thuyết này, các giả thuyết về trí nhớ và sự chú ý được kết luận có độ giải thích cao nhất[3](https://www.diva-portal.org/smash/get/diva2:319496/FULLTEXT01.pdf).
Một chuỗi các nghiên cứu đã cho thấy khả năng một cái nhìn kép (tức là một cái nhìn nhanh sau đó là một cái nhìn kỹ càng) có thể khiến cho hiện tượng Déjà vu xảy ra[4](https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0079742110530020).
Thuật ngữ "Déjà vu" có nguồn gốc từ tiếng Pháp, có nghĩa đen là "đã từng nhìn thấy".
Phân tích và so sánh các giả thuyết về nguyên nhân và cơ chế của hiện tượng Déjà vu:
Hiện tượng Déjà vu đã được nghiên cứu rất nhiều, và hiện có nhiều giả thuyết được đề xuất để giải thích nguyên nhân và cơ chế của hiện tượng này.
Giả thuyết đầu tiên là giả thuyết split perception, cho rằng hiện tượng Déjà vu xảy ra khi cảm nhận của chúng ta bị chia cắt và xảy ra một sự không phù hợp trong việc xử lý thông tin. Theo giả thuyết này, một cảm nhận đang xảy ra trong thời gian hiện tại được gửi đến não bộ hai lần, tạo ra cảm giác như chúng ta đã từng trải qua một tình huống tương tự trước đó[4](https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0079742110530020).
Giả thuyết thứ hai là giả thuyết gần trăm năm trước đó, cho rằng hiện tượng Déjà vu xảy ra khi có sự tương đồng không gian giữa cảnh hiện tại và một cảnh đã trải qua trong quá khứ[5](https://www.sciencealert.com/the-mysterious-phenomenon-of-dj-vu-is-finally-closer-to-being-explained). Theo giả thuyết này, khi chúng ta thấy một cảnh tương tự một cảnh đã trải qua trong quá khứ, não bộ của chúng ta nhầm lẫn và tạo ra cảm giác như chúng ta đã từng trải qua cảnh đó trước đây.
Một giả thuyết khác liên quan đến sự nhầm lẫn về quen thuộc của cảnh: phản ứng với một trải nghiệm hoặc môi trường mới như quen thuộc vì cấu trúc của nó tương tự với một môi trường hay trải nghiệm trong quá khứ[6].
Tổng kết các giả thuyết về nguyên nhân và cơ chế của hiện tượng Déjà vu, ta thấy rằng hiện tượng này có thể được giải thích qua các giả thuyết như split perception, sự tương đồng không gian giữa cảnh hiện tại và quá khứ, và sự nhầm lẫn về quen thuộc của cảnh[4][5][6]. Tuy nhiên, vẫn cần nhiều nghiên cứu để hiểu rõ hơn về hiện tượng phức tạp này.
************************************
B)
Hiện tượng Déjà vu là hiện tượng khi chúng ta cảm thấy rằng mình đã từng trải qua một trải nghiệm nào đó trước đây, nhưng thực tế thì không. Hiện tượng này khá phổ biến, khoảng 60-80% dân số từng trải qua. Các chuyên gia cho rằng hiện tượng này có thể liên quan đến trí nhớ theo một cách nào đó. Tuy nhiên, hiện tại vẫn chưa có lời giải đáp chính xác về nguyên nhân của hiện tượng này. Dưới đây là một số giả thuyết về nguyên nhân của hiện tượng Déjà vu:
- Lỗi của não bộ: Các nhà khoa học cho rằng hiện tượng Déjà vu có thể là lỗi của não bộ khi xử lý thông tin. Khi chúng ta gặp một tình huống mới, não bộ sẽ so sánh với các ký ức đã lưu trữ để đưa ra quyết định. Tuy nhiên, đôi khi não bộ có thể nhầm lẫn giữa ký ức và thực tế, dẫn đến cảm giác đã từng trải qua trước đó.
- Lỗ hổng tri giác: Một giả thuyết khác cho rằng déjà vu là kết quả của lỗ hổng tri giác, hoặc phân tách nhận thức (split perception). Theo giả thuyết này, khi chúng ta gặp một tình huống mới, não bộ sẽ phân tách thông tin thành các phần khác nhau và xử lý chúng độc lập. Khi các phần này được kết hợp lại, chúng ta có thể cảm thấy quen thuộc với tình huống đó mà không biết tại sao.
- Vũ trụ tồn tại song song: Một giả thuyết khác cho rằng chúng ta đang sống trong hàng triệu các vũ trụ song song và cũng vì thế có hàng triệu Trái Đất như chúng ta. Những người theo chủ nghĩa vũ trụ song song cho rằng có thể chúng ta đang sống ở một thời điểm chéo với một vũ trụ khác. Điều này có nghĩa rằng, những gì diễn ra đều đã từng nằm trong quá khứ của một vũ trụ nào đó ngoài không gian. Do đó, khi chúng ta gặp một tình huống mới, chúng ta có thể cảm thấy quen thuộc với nó vì đã từng trải qua trong một vũ trụ khác.
- Bệnh động kinh: Chứng động kinh thùy thái dương được cho là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra hiện tượng déjà vu một cách thường xuyên. Khi bệnh nhân động kinh, các tín hiệu điện trong não bộ bị rối loạn, dẫn đến cảm giác quen thuộc với tình huống đó mà không biết tại sao.
Tuy nhiên, các giả thuyết này vẫn chưa được chứng minh hoàn toàn và hiện tượng Déjà vu vẫn là một điều bí ẩn của não bộ.
Trích dẫn:
[1] https://vnexpress.net/gia-thuyet-ve-hien-tuong-deja-vu-4525830.html
[2] https://www.bestie.vn/2017/09/nhung-gia-thuyet-thu-vi-ve-hien-tuong-deja-vu-khong-biet-that-phi
[3] https://khoahocphattrien.vn/kham-pha/giai-ma-bi-an-hien-tuong-deja-vu/20230608093620824p1c879.htm
[4] https://www.vinmec.com/tin-tuc/thong-tin-suc-khoe/suc-khoe-tong-quat/hien-tuong-tam-ly-dejavu-la-gi/
[5] https://vi.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9j%C3%A0_vu
[6] https://youmed.vn/tin-tuc/hien-tuong-deja-vu-va-nhung-thong-tin-thu-vi-xung-quanh-hien-tuong-nay/
[7] https://tamlyvietphap.vn/kien-thuc-chung/nguyen-nhan-cua-deja-vu-la-gi-2562-53039-article.html
**************
Déjà vu là một hiện tượng tâm lý mà nhiều người đã từng trải qua. Dưới đây là một số thông tin chi tiết về hiện tượng này:
- Định nghĩa: Déjà vu là cảm giác quen thuộc khi gặp một ai đó lần đầu tiên hoặc thấy mình đã từng ở một nơi nào đó trước đó mặc dù chưa hề đặt chân đến[1].
- Nguyên nhân: Hiện tại, chưa có một giải thích chính thức nào cho hiện tượng déjà vu. Tuy nhiên, một số giả thuyết cho rằng nó có thể do sự trì hoãn trong quá trình xử lý thông tin trong não bộ, khiến não bộ phân loại những dữ kiện mới lại thành ký ức[1].
- Phổ biến: Déjà vu phổ biến hơn ở người trẻ tuổi và trẻ em[3].
- Không phải bệnh: Déjà vu không phải là một bệnh huyền bí, mà là một hiện tượng tâm lý phổ biến[5].
- Cách xử lý: Nếu bạn gặp phải déjà vu, hãy cố gắng giữ bình tĩnh và tập trung vào thực tế hiện tại. Nếu bạn cảm thấy lo lắng hoặc bất an, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia tâm lý[3].
- Thông tin thú vị: Déjà vu là từ tiếng Pháp, có nghĩa là "đã nhìn thấy" hoặc "đã từng trải qua"[4]. Hiện tượng này cũng được gọi là ký ức ảo giác hoặc promnesia (chứng rối loạn trí nhớ) [5].
Trích dẫn:
[1] https://hellobacsi.com/tam-ly-tam-than/van-de-tam-ly-tam-than/deja-vu/
[2] https://youmed.vn/tin-tuc/hien-tuong-deja-vu-va-nhung-thong-tin-thu-vi-xung-quanh-hien-tuong-nay/
[3] https://medlatec.vn/tin-tuc/-dejavu-la-gi-va-cach-xu-tri-voi-dejavu-s65-n29361
[4] https://tamlyvietphap.vn/tong-hop-kien-thuc-tam-ly-a-z-/muoi-dieu-can-biet-ve-hien-tuong-deja-vu-2562-62417-article.html
[5] https://suckhoedoisong.vn/hien-tuong-deja-vu-cam-giac-quen-thuoc-hay-can-benh-huyen-bi-169140778.htm
[6] https://youtube.com/watch?v=buDWmkeUbLU
2.Các trường hợp nổi tiếng về hiện tượng Déjà vu
Hiện tượng Déjà vu là hiện tượng khi chúng ta cảm thấy rằng mình đã từng trải qua một trải nghiệm nào đó trước đây, nhưng thực tế thì không. Hiện tượng này khá phổ biến, khoảng 60-80% dân số từng trải qua[1]. Dưới đây là một số trường hợp nổi tiếng về hiện tượng Déjà vu:
- Abraham Lincoln: Tổng thống Mỹ Abraham Lincoln từng một lần nói rằng anh ta đã có cảm giác như đã thấy bức tranh chân dung của mình trước đó, mặc dù đó là lần đầu tiên anh ta thấy nó.
- Mark Twain: Nhà văn Mark Twain cũng từng trải qua hiện tượng Déjà vu. Anh ta đã mô tả rằng anh ta đã từng thấy một người đàn ông đang đọc một quyển sách trong một căn phòng, mặc dù đó là lần đầu tiên anh ta đến thăm ngôi nhà đó.
- Ronald Reagan: Tổng thống Mỹ Ronald Reagan từng nói rằng anh ta đã có cảm giác như đã từng đến thăm một ngôi nhà ở Hollywood trước đó, mặc dù thực tế là anh ta chưa bao giờ đến đó trước đó.
Tuy nhiên, hiện tại vẫn chưa có lời giải đáp chính xác về nguyên nhân của hiện tượng này. Các giả thuyết về nguyên nhân của hiện tượng Déjà vu vẫn chưa được chứng minh hoàn toàn và hiện tượng này vẫn là một điều bí ẩn của não bộ[1][2][3][6][7][8].
Trích dẫn:
[1] https://www.vinmec.com/tin-tuc/thong-tin-suc-khoe/suc-khoe-tong-quat/hien-tuong-tam-ly-dejavu-la-gi/
[2] https://vietcetera.com/vn/bo-nao-deja-vu-lay-nhung-canh-tuong-quen-thuoc-do-tu-dau
[3] https://suckhoedoisong.vn/hien-tuong-deja-vu-cam-giac-quen-thuoc-hay-can-benh-huyen-bi-169140778.htm
[4] https://youtube.com/watch?v=buDWmkeUbLU
[5] https://medlatec.vn/tin-tuc/-dejavu-la-gi-va-cach-xu-tri-voi-dejavu-s65-n29361
[6] https://vietpsy.wordpress.com/2011/10/22/deja-vu-hi%E1%BB%87n-t%C6%B0%E1%BB%A3ng-c%E1%BA%A3m-th%E1%BA%A5y-m%E1%BB%99t-s%E1%BB%B1-ki%E1%BB%87n-v%E1%BA%ADt-th%E1%BB%83-n%C6%A1i-ch%E1%BB%91n-than-quen-m%E1%BA%B7c-du-ch%C6%B0a-tr%E1%BA%A3i-q/
[7] https://khoahocphattrien.vn/kham-pha/giai-ma-bi-an-hien-tuong-deja-vu/20230608093620824p1c879.htm
[8] https://ntdvn.net/khoa-hoc/khoa-hoc-dang-co-gang-de-giai-thich-hien-tuong-deja-vu-ky-uc-ao-giac-209655.html
[9] https://hellobacsi.com/tam-ly-tam-than/van-de-tam-ly-tam-than/deja-vu/
[10] https://youmed.vn/tin-tuc/hien-tuong-deja-vu-va-nhung-thong-tin-thu-vi-xung-quanh-hien-tuong-nay/
3.Déjà vu có thể gây ra những tác động tiêu cực đến tâm lý hay sức khỏe của con người không?
Hiện tượng déjà vu không phải là một căn bệnh huyền bí và không gây ra những tác động tiêu cực đến tâm lý hay sức khỏe của con người[4]. Tuy nhiên, nếu bạn cảm thấy lo lắng hoặc bất an khi gặp phải déjà vu, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia tâm lý[3]. Ngoài ra, một số người báo cáo xuất hiện cảm giác déjà vu ở mức độ thường xuyên và đáng lo ngại, có thể do lạm dụng chất gây nghiện hoặc các vấn đề về sức khỏe tâm lý khác[6]. Tuy nhiên, đây là các trường hợp đặc biệt và không phải là điều phổ biến.
Trích dẫn:
[1] https://vi.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9j%C3%A0_vu
[2] https://hellobacsi.com/tam-ly-tam-than/van-de-tam-ly-tam-than/deja-vu/
[3] https://www.nhathuocankhang.com/ban-tin-suc-khoe/deja-vu-la-gi-nhung-dieu-ban-can-biet-ve-hien-1508954
[4] https://suckhoedoisong.vn/hien-tuong-deja-vu-cam-giac-quen-thuoc-hay-can-benh-huyen-bi-169140778.htm
[5] https://tamlyvietphap.vn/kien-thuc-chung/nguyen-nhan-cua-deja-vu-la-gi-2562-53039-article.html
[6] https://khoahocphattrien.vn/kham-pha/giai-ma-bi-an-hien-tuong-deja-vu/20230608093620824p1c879.htm
4. Hiện tượng Déjà vu có thể ảnh hưởng đến trí nhớ của con người không?
Hiện tượng déjà vu không ảnh hưởng trực tiếp đến trí nhớ của con người[4]. Tuy nhiên, nó có thể liên quan đến trí nhớ theo một cách nào đó[3]. Theo một số nghiên cứu khoa học, nguyên nhân khiến hiện tượng déjà vu xuất hiện có thể được giải thích là do một tật dị thường của trí nhớ trong bộ não tạo ra[2]. Tuy nhiên, hiện tại vẫn chưa có giải thích chính thức nào cho hiện tượng này[1].
Trích dẫn:
[1] https://vi.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9j%C3%A0_vu
[2] https://www.bachhoaxanh.com/kinh-nghiem-hay/deja-vu-la-hien-tuong-gi-nen-lam-gi-khi-gap-deja-vu-1532110
[3] https://tamlyvietphap.vn/kien-thuc-chung/nguyen-nhan-cua-deja-vu-la-gi-2562-53039-article.html
[4] https://youtube.com/watch?v=buDWmkeUbLU
[5] https://khoahocphattrien.vn/kham-pha/giai-ma-bi-an-hien-tuong-deja-vu/20230608093620824p1c879.htm
[6] https://tamlyvietphap.vn/tong-hop-kien-thuc-tam-ly-a-z-/muoi-dieu-can-biet-ve-hien-tuong-deja-vu-2562-62417-article.html