A)
Phần 1: Thuyết định mệnh (Determinism):
Thuyết Định Mệnh : là một khía cạnh của triết học và triết lý xã hội được tranh luận và thảo luận suốt hàng thế kỷ.
Thuyết này cho rằng mọi sự kiện, hành động và quyết định trong cuộc sống của con người đều được quyết định trước bởi một lực lượng hoặc một ý thức vượt qua khả năng kiểm soát của con người. Dưới đây là một phân tích chi tiết về các khía cạnh quan trọng của thuyết Định Mệnh.
1.1 Nguyên Nhân của Thuyết Định Mệnh
Thuyết Định Mệnh phản ánh sự nỗ lực của con người để hiểu và giải thích các sự kiện khó hiểu trong cuộc sống, như tại sao một số người gặp khó khăn trong cuộc sống trong khi người khác lại thăng hoa. Cách tiếp cận này giúp con người giảm bớt căng thẳng tinh thần và tìm kiếm sự an ủi trong việc rằng mọi thứ đã được định sẵn.
1.2 Ảnh Hưởng Của Thuyết Định Mệnh
Một số tôn giáo và triết học, như Lão Tử và Phật giáo, đã thể hiện sự ảnh hưởng của thuyết Định Mệnh. Nó thường đi kèm với quan niệm về 'luân hồi' - sự tái sinh sau cái chết, một cơ hội để cải thiện cuộc sống qua nhiều kiếp.
1.3 Rủi Ro và Trách Nhiệm Cá Nhân
Một trong những thách thức lớn của thuyết Định Mệnh là khả năng gây ra thái độ thờ ơ và không trách nhiệm với hành động cá nhân. Nếu tất cả đã được định trước, con người có thể dẫn đến việc bỏ qua trách nhiệm cá nhân và lựa chọn hành động tích cực.
Phần 2: Thuyết tất định (Indeterminism):
Thuyết Tất Định : ngược lại với Thuyết Định Mệnh, cho rằng mọi sự kiện và hành động trong vũ trụ đều có nguyên nhân và hậu quả xác định. Con người có khả năng tác động lên cuộc sống và quyết định của mình. Dưới đây là phân tích chi tiết về Thuyết Tất Định.
2.1 Nguyên Nhân và Hậu Quả
Thuyết Tất Định coi mọi thứ trong vũ trụ là kết quả của nguyên nhân và hậu quả. Mọi sự kiện và hành động đều xuất phát từ các nguyên nhân cụ thể và dẫn đến những hậu quả tương ứng.
2.2 Sự Tích Hợp Của Tự Ý Thức
Thuyết Tất Định không phủ nhận sự tự ý thức của con người. Ngược lại, nó cho rằng tâm trí và quyết định của con người có vai trò quan trọng trong việc xác định hành động và kết quả của họ.
2.3 Trách Nhiệm Cá Nhân và Tương Lai
Thuyết Tất Định khẳng định rằng con người có khả năng lựa chọn và tác động lên cuộc sống của mình. Điều này mang lại trách nhiệm cá nhân và khả năng thay đổi tương lai thông qua việc thay đổi hành động và quyết định.
Phần 3: So Sánh và Liên Kết Hai Thuyết
Sự khác biệt cơ bản giữa thuyết Định Mệnh và thuyết Tất Định nằm trong sự kiểm soát của con người đối với cuộc sống của mình. Thuyết Định Mệnh coi mọi thứ đã được quyết định trước, trong khi Thuyết Tất Định tôn trọng khả năng lựa chọn và tác động của con người.
Tuy nhiên, hai thuyết này có thể tồn tại song song và tương tác với nhau trong tư duy con người. Một người có thể tin vào sự tự quyết định và đồng thời tin rằng có những yếu tố vượt ngoài kiểm soát của họ ảnh hưởng đến cuộc sống.
Kết Luận
Thuyết Định Mệnh và Thuyết Tất Định đại diện cho hai cách tiếp cận khác nhau trong việc hiểu về vai trò của con người trong cuộc sống và vũ trụ. Dù là định mệnh hay tự quyết định, tất cả đều thúc đẩy con người cân nhắc về tầm quan trọng của hành động và trách nhiệm cá nhân đối với tương lai của họ và cả thế giới xung quanh. Quan điểm của mỗi người đối với thuyết Định Mệnh và Thuyết Tất Định có thể phản ánh giá trị cá nhân, tôn giáo, triết học và kinh nghiệm cuộc sống của họ.
Có thể thấy rằng mỗi thuyết mang đến một cách nhìn riêng về cuộc sống và vũ trụ. Thuyết Định Mệnh làm nổi bật sự kiểm soát của các lực lượng vượt trên con người, trong khi Thuyết Tất Định tập trung vào quyết định và hành động của cá nhân. Điều này tạo ra một dấu chấm hỏi lớn về mức độ tự do và trách nhiệm của con người trong môi trường xã hội và tự nhiên.
Nếu nhìn từ góc độ triết học, sự thay đổi và phát triển của cuộc sống cũng tạo ra sự đa dạng trong cách mà con người tiếp cận những thuyết này. Nhiều người có thể kết hợp cả hai quan điểm để tạo ra một tầm nhìn toàn diện hơn về cuộc sống và ý nghĩa của nó.
Trong thực tế, khả năng tự quyết định của con người thường gặp phải các rào cản và hạn chế từ môi trường xã hội, kinh tế và văn hóa. Điều này có thể khiến cho việc lựa chọn trở nên phức tạp hơn, và việc hiểu rõ về thuyết Định Mệnh hoặc Thuyết Tất Định có thể giúp con người đối mặt với những thách thức này một cách tốt hơn.
Trong kết luận, thuyết Định Mệnh và thuyết Tất Định đại diện cho hai quan điểm cơ bản về sự kiểm soát và tác động của con người đối với cuộc sống và thế giới. Dù là sự định trước hay sự tác động cá nhân, chúng đều tạo ra sự thúc đẩy để con người tự tìm hiểu, hành động và tạo nên ý nghĩa cho cuộc sống của mình. Quan điểm cá nhân về thuyết này có thể ảnh hưởng sâu sắc đến cách mà con người đối mặt với những thách thức và cơ hội trong cuộc sống.
Trích dẫn:
[1] https://www.gotquestions.org/Viet/thuyet-dinh-menh.html
[2] https://vi.wikipedia.org/wiki/L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_t%E1%BA%A5t_%C4%91%E1%BB%8Bnh
[3] https://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_m%E1%BB%87nh
[4] https://ntdvn.net/chuyen-de/thuyet-dinh-menh-va-thien-dao-thay-doi-menh-p-1-3793.html
[5] https://pydev.vn/d/86-ly-thuyet-tat-dinh-thuyet-dinh-menh
[6] https://chuatambaotamky.blogspot.com/2020/12/thuyet-inh-menh-phu-nhan-moi-no-luc-cua.html?m=1
*******************************
B)
Thuyết Định Mệnh và Thuyết Tất Định là hai khái niệm quan trọng trong triết học và triết lý. Dù có một số điểm tương đồng, nhưng hai khái niệm này có ý nghĩa và tiếp cận khác nhau đối với sự tồn tại và sự phát triển của thế giới.
Thuyết Định Mệnh (Determinism) là quan điểm cho rằng mọi sự kiện và hành động trong vũ trụ đều được xác định bởi các nguyên nhân trước đó. Theo thuyết này, không có sự tự do thực sự và mọi điều xảy ra đều theo một quy luật nhất định. Tất cả các hành vi của con người, cả ý thức và vô ý thức, đều bị chi phối bởi các yếu tố như di truyền, môi trường và quá khứ cá nhân. Thuyết Định Mệnh cho rằng nếu ta biết đủ thông tin về một tình huống, chúng ta có thể dự đoán được kết quả của nó.
Thuyết Tất Định (Fatalism) là quan điểm cho rằng mọi sự kiện đã được xác định từ trước và không thể thay đổi. Theo thuyết này, không có sự tự do và mọi điều đã được định trước từ trước bởi một lực lượng siêu nhiên hoặc vận mệnh.
Thuyết Tất Định cho rằng con người không có khả năng can thiệp vào số phận của mình và không thể thay đổi kết quả của các sự kiện.
Mặc dù cả hai thuyết này đều cho rằng sự tự do là hư vô, nhưng chúng có những khác biệt quan trọng. Thuyết Định Mệnh cho rằng tất cả mọi sự kiện đều có nguyên nhân và có thể được dự đoán, trong khi Thuyết Tất Định cho rằng mọi sự kiện đã được xác định từ trước và không thể thay đổi. Thuyết Định Mệnh tập trung vào yếu tố nguyên nhân và quy luật, trong khi Thuyết Tất Định tập trung vào ý niệm vận mệnh và sức mạnh siêu nhiên.
Có nhiều triết gia và nhà tư tưởng đã nghiên cứu và phát triển các ý tưởng liên quan đến Thuyết Định Mệnh và Thuyết Tất Định. Một trong những triết gia nổi tiếng là Baruch Spinoza, người đã đề xuất một hệ thống triết học với cơ sở là Thuyết Định Mệnh. Spinoza cho rằng tất cả mọi thứ trong vũ trụ đều tuân theo các quy luật tự nhiên và không có sự tự do thực sự.
Một triết gia khác là Friedrich Nietzsche, người đã phản đối Thuyết Định Mệnh và cho rằng con người có khả năng tạo ra ý nghĩa và giá trị trong cuộc sống dù không có sự tồn tại của một ý nghĩa tuyệt đối. Nietzsche cho rằng con người có thể vượt qua Thuyết Định Mệnh bằng cách chấp nhận trách nhiệm cá nhân và tạo ra ý nghĩa riêng cho cuộc sống.
Trong triết học phương Tây, Immanuel Kant đã đề xuất một giải pháp trung gian giữa Thuyết Định Mệnh và Thuyết Tất Định. Kant cho rằng con người có khả năng tự quyết định và có ý thức về sự tự do, nhưng cũng bị chi phối bởi các yếu tố bên ngoài như di truyền và môi trường. Ông cho rằng sự tự do không phải là việc thoát khỏi các yếu tố xác định, mà là khả năng tự quyết định dựa trên lý thuyết đạo đức và lý thuyết chính trị.
Nguồn tham khảo :
1. Stanford Encyclopedia of Philosophy (plato.stanford.edu): Đây là một nguồn tài liệu triết học rất uy tín và chi tiết, cung cấp thông tin về các khái niệm triết học và triết lý, bao gồm cả Thuyết Định Mệnh và Thuyết Tất Định.
2. Internet Encyclopedia of Philosophy (iep.utm.edu): Đây là một nguồn tài liệu triết học trực tuyến được biên soạn bởi các chuyên gia trong lĩnh vực này. Nó cung cấp thông tin chi tiết về các khái niệm triết học và triết lý, bao gồm cả Thuyết Định Mệnh và Thuyết Tất Định.
3. Britannica (britannica.com): Britannica là một bách khoa toàn thư trực tuyến nổi tiếng, cung cấp thông tin đáng tin cậy về các chủ đề từ nhiều lĩnh vực khác nhau. Trang web này cũng cung cấp thông tin về Thuyết Định Mệnh và Thuyết Tất Định trong lĩnh vực triết học và triết lý.
2.Sự khác nhau giữa thuyết định mệnh và thuyết tất định
Thuyết tất định và thuyết định mệnh là hai quan niệm triết học khác nhau về sự tồn tại của thế giới và tất cả các sự việc trong đó. Dưới đây là sự khác nhau giữa hai quan niệm này:
Thuyết tất định:
- Tất cả các sự việc đều có một nguyên nhân nào đó và tất cả mọi thứ trong vũ trụ đều hoàn toàn phụ thuộc vào và tuân theo luật lệ tự nhiên[1][3][6].
- Các sự việc không thể tránh khỏi và không thể thay đổi được[1].
- Thuyết tất định được coi là quan điểm khoa học và triết học chính thống[1][3].
Thuyết định mệnh:
- Tất cả các sự việc trong thế giới, kể cả đời sống con người đều được quy định từ trước bởi một ý[1][3][4].
- Mọi sự việc sẽ trở nên như nó được định trước và không thể thay đổi được[1][4].
- Thuyết định mệnh còn được gọi là tiên định và cho rằng mọi sự việc đều được định trước bởi Chúa hay một năng lực quyền năng nào đó[1][4][6].
- Thuyết định mệnh thường được coi là quan điểm tôn giáo và không được chấp nhận bởi khoa học chính thống[1][3].
Tóm lại, thuyết tất định và thuyết định mệnh là hai quan niệm triết học khác nhau về sự tồn tại của thế giới và tất cả các sự việc trong đó. Thuyết tất định cho rằng tất cả các sự việc đều có nguyên nhân và tuân theo luật lệ tự nhiên, trong khi thuyết định mệnh cho rằng tất cả các sự việc đều được quy định từ trước và không thể thay đổi được.
Trích dẫn:
[1] https://www.gotquestions.org/Viet/thuyet-dinh-menh.html
[2] https://ntdvn.net/van-hoa/thuyet-dinh-menh-va-thien-dao-thay-doi-menh-p-2-3803.html
[3] https://pydev.vn/d/86-ly-thuyet-tat-dinh-thuyet-dinh-menh
[4] https://chuatambaotamky.blogspot.com/2020/12/thuyet-inh-menh-phu-nhan-moi-no-luc-cua.html?m=1
[5] https://ntdvn.net/chuyen-de/thuyet-dinh-menh-va-thien-dao-thay-doi-menh-p-1-3793.html
[6] https://vi.wikipedia.org/wiki/L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_t%E1%BA%A5t_%C4%91%E1%BB%8Bnh
3. Những ví dụ về tín ngưỡng tôn giáo ảnh hưởng đến thuyết định mệnh và thuyết tất định
Dưới đây là những ví dụ về tín ngưỡng tôn giáo có ảnh hưởng đến thuyết định mệnh và thuyết tất định:
1. Tín ngưỡng Phật giáo: Trong Phật giáo, có quan điểm coi trọng nghiệp cảm nhưng không rơi vào thuyết định mệnh. Người tu theo Phật tin rằng cuộc sống của họ được định hình bởi những gì họ tạo ra thông qua hành động và ý niệm của mình[3].
2. Tín ngưỡng Công giáo: Trong Công giáo, không chấp nhận thuyết định mệnh và thuyết tất định. Công giáo coi rằng con người có tự do và trách nhiệm trong việc lựa chọn và hành động, và sự việc không hoàn toàn được quyết định từ trước[4].
3. Tín ngưỡng Hồi giáo: Trong Hồi giáo, có khái niệm về "qadar" (định mệnh) và "taqdir" (quyết định). Tuy nhiên, quan điểm về định mệnh trong Hồi giáo có sự linh hoạt và không tuyệt đối. Người theo Hồi giáo tin rằng mọi sự việc đều do ý muốn của Allah, nhưng con người vẫn có tự do lựa chọn và hành động[1].
4. Tín ngưỡng Hindu: Trong Hindu, có khái niệm về "karma" (nghiệp) và "dharma" (luân lý). Tín đồ Hindu tin rằng cuộc sống của họ được ảnh hưởng bởi những hành động và ý niệm trong quá khứ, và họ có thể thay đổi và cải thiện tương lai thông qua hành động hiện tại[1].
Tóm lại, các tín ngưỡng tôn giáo có ảnh hưởng đến quan điểm về thuyết định mệnh và thuyết tất định. Mỗi tôn giáo có quan điểm riêng về sự định đoạt và tự do của con người trong việc tạo hình cuộc sống của mình.
Trích dẫn:
[1] https://ntdvn.net/chuyen-de/thuyet-dinh-menh-va-thien-dao-thay-doi-menh-p-1-3793.html
[2] https://www.studocu.com/vn/document/dai-hoc-hoa-sen/chu-nghia-xa-hoi-khoa-hoc/bai-thuyet-trinh-nhom-6/30808037
[3] https://chuatambaotamky.blogspot.com/2020/12/thuyet-inh-menh-phu-nhan-moi-no-luc-cua.html?m=1
[4] https://www.nguoitinhuu.org/chiase/TrangDo/tiendinhmenh.html
[5] https://tuyengiao.vn/tu-lieu/huong-dan-chi-dao/huong-dan-chi-tiet-chuyen-de-van-de-ton-giao-va-chinh-sach-ton-giao-105827
[6] https://vi.wikipedia.org/wiki/L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_t%E1%BA%A5t_%C4%91%E1%BB%8Bnh
Đọc thêm:
Mỗi người có sinh ra với số mệnh được định sẵn
Đăng nhận xét