IMF phát hành sổ tay tiền tệ kỹ thuật số cho các ngân hàng trung ương trên thế giới

 Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã phát hành sổ tay dành cho các ngân hàng trung ương trên toàn cầu về việc phát triển và áp dụng các loại tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC).

Được công bố hồi tuần trước (13-19/11), “Sổ tay Trực tuyến về Tiền kỹ thuật số của Ngân hàng Trung ương” (Central Bank Digital Currency Virtual Handbook) của IMF đã nêu lên rằng việc tăng cường sử dụng CBDC có thể “làm giảm tình trạng dollar hóa” của nền kinh tế toàn cầu — một tình huống mà các quốc gia không còn dùng đồng USD làm tiền tệ dự trữ. Việc phi USD hóa sẽ đẩy chi phí đi vay ở Hoa Kỳ lên cao, khiến các khoản vay trở nên đắt đỏ đối với các doanh nghiệp và cá nhân, do đó ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế. Giá trị thị trường của cổ phiếu cũng có thể sụp đổ, làm giảm tiền tiết kiệm và đầu tư của người Mỹ.

Ngoài việc giảm dollar hóa, CBDC “có thể làm tăng rủi ro của việc tháo vốn sang nơi an toàn từ tiền gửi tại ngân hàng bán lẻ trong thời kỳ thị trường căng thẳng.” Trong thời kỳ thị trường biến động, khách hàng rút tiền gửi và đầu tư vào các tài sản an toàn để tránh mất tiền trong các tình huống như ngân hàng sụp đổ.

Nếu lúc đó CBDC có sẵn, thì việc rút tiền từ một ngân hàng và gửi vào những tài sản đó sẽ được xem như là một lựa chọn an toàn cho nhiều người, do đó gây ra làn sóng rút tiền hàng loạt khỏi ngân hàng.

Tổ chức này chỉ ra rằng CBDC có thể cung cấp “một kho lưu trữ giá trị an toàn và phương tiện thanh toán hiệu quả, có thể làm tăng sự cạnh tranh về nguồn vốn tiền gửi, tăng thị phần tài trợ bán buôn của ngân hàng, và giảm lợi nhuận ngân hàng.”

Cẩm nang của IMF được xuất bản khi Giám đốc Kristalina Georgieva của tổ chức này thúc đẩy việc sử dụng CBDC trong Lễ hội FinTech Singapore hôm 15/11, cho rằng những loại tiền kỹ thuật số như vậy có thể chấm dứt nền kinh tế dựa trên tiền mặt.

“CBDC có thể thay thế tiền mặt, vốn rất tốn kém để phân phối ở các nền kinh tế đảo.” bà nói trong một bài diễn văn. “CBDC sẽ cung cấp một giải pháp thay thế an toàn có chi phí thấp cho tiền mặt. Các đồng tiền này cũng sẽ cung cấp cầu nối giữa các nguồn tiền tư nhân và thước đo để đo lường giá trị của các nguồn tiền này, giống như tiền mặt ngày nay mà chúng ta có thể rút từ ngân hàng của mình.”

Hồi tháng Năm, bà Georgieva nói rằng thế giới đang hướng tới việc áp dụng CBDC rộng rãi mà không tính đến những rủi ro liên quan đến một quá trình chuyển đổi như vậy.

Bà nói trong một cuộc thảo luận, “Điều mà chúng tôi đang thận trọng là sự lựa chọn giữa CBDC dùng trong giao dịch bán buôn và CBDC dùng trong giao dịch bán lẻ. Chúng tôi nghĩ rằng CBDC bán buôn có thể được khai triển với khá ít không gian cho những điều bất ngờ không mong muốn. Trong khi CBDC bán lẻ, những loại tiền tệ kiểu này biến đổi hoàn toàn hệ thống tài chính theo cách mà chúng tôi không biết rõ sự chuyển đổi ấy có thể mang lại hậu quả gì.”

CBDC bán buôn được sử dụng trong các thanh toán liên ngân hàng cũng như giao dịch giữa các tổ chức và những người tham gia thị trường khác, trong khi CBDC bán lẻ được sử dụng bởi công chúng nói chung và các tổ chức khác.

Rủi ro tiềm ẩn của CBDC bán lẻ là tiền được rút ra khỏi các ngân hàng thương mại truyền thống và gửi dưới dạng CBDC tại các ngân hàng trung ương. Sự cạn kiệt tiền gửi sẽ ảnh hưởng đến khả năng cho vay của các ngân hàng thương mại, có thể khiến bất kỳ cuộc khủng hoảng ngân hàng nào thêm phần nghiêm trọng.

CBDC của chính phủ Hoa Kỳ

Trong khi IMF thúc đẩy việc thúc đẩy CBDC, các nhà lập pháp Đảng Cộng Hòa đang thực hiện các bước để ngăn chặn chính phủ Hoa Kỳ phát hành các loại tiền kỹ thuật số như vậy. Hồi tháng Chín, Dân biểu Tom Emmer (Cộng Hòa-Minnesota) đã giới thiệu lại Đạo luật Chống Nhà nước Giám sát qua CBDC.

Trong thông cáo báo chí ngày 12/09, ông Emmer đã nêu rằng không giống như các loại tiền mã kim phi tập trung như Bitcoin, CBDC được thiết kế và phát hành bởi một chính phủ “và [giao dịch] trên sổ cái kỹ thuật số do chính phủ đó kiểm soát.” Yếu tố này có thể trao cho chính phủ quyền “giám sát các giao dịch của người Mỹ và ngăn chặn các hoạt động không mong muốn về mặt chính trị.”

Dự luật áp đặt các lệnh cấm sau:

·         Dự luật ngăn chặn Hệ thống Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (Fed) phát hành CBDC trực tiếp cho các cá nhân, do đó bảo đảm rằng Fed không thể tự hoạt động như một ngân hàng bán lẻ và thu thập dữ liệu cá nhân của người Mỹ.

·         Dự luật cấm Fed gián tiếp phát hành CBDC cho các cá nhân thông qua một trung gian, do đó ngăn chặn ngân hàng trung ương ra mắt một loại tiền kỹ thuật số bán lẻ thông qua hệ thống tài chính hai tầng.

·         Dự luật cấm Fed sử dụng bất kỳ CBDC nào để thực hiện chính sách tiền tệ của mình. Điều này bảo đảm rằng ngân hàng trung ương không thể sử dụng những loại tiền tệ này như một “công cụ để kiểm soát nền kinh tế Mỹ.”

Tháng 03/2022, Tổng thống Joe Biden đã ký một sắc lệnh yêu cầu Fed tiếp tục những nghiên cứu và thử nghiệm CBDC mà ngân hàng này đang tiến hành cũng như đánh giá lợi ích và rủi ro của đồng USD kỹ thuật số.

Bình luận về vấn đề này, ông Emmer nói rằng “báo cáo của các cơ quan về sắc lệnh đó đã nói rõ rằng Chính phủ Tổng thống Biden không chỉ mong muốn tạo ra một CBDC mà họ còn sẵn sàng đánh đổi quyền tư ẩn tài chính của người Mỹ để đổi lấy một loại tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương theo kiểu giám sát.”

“Chúng tôi sẽ không để điều này xảy ra,” ông nói. Đạo luật Chống Nhà nước Giám sát qua CBDC “bảo đảm chính sách tiền kỹ thuật số của Hoa Kỳ nằm trong tay người dân Mỹ — chứ không phải trong tay Nhà nước Hành chính — để CBDC phản ánh các giá trị của Hoa Kỳ về quyền riêng tư, chủ quyền cá nhân, và khả năng cạnh tranh trên thị trường tự do.”

Hôm 20/09, Ủy ban Dịch vụ Tài chính Hạ viện đã thông qua dự luật này.

Hồi tháng Tư, thành viên Hội đồng Thống đốc của Hệ thống Dự trữ Liên bang Michelle Bowman đã cảnh báo trong một bài diễn văn rằng CBDC có thể gây ra “những rủi ro, thách thức, và đánh đổi đáng kể.”

Có “rủi ro rằng CBDC không chỉ mang lại cơ hội tiếp cận mà còn có khả năng cản trở quyền tự do mà người Mỹ được hưởng trong việc lựa chọn cách sử dụng và đầu tư tiền và tài nguyên.”

Bà Bowman cho biết, CBDC cũng có thể dẫn đến việc chính trị hóa hệ thống thanh toán, có khả năng làm suy yếu tính độc lập của Fed.

Hồi tháng Năm, Hạ viện Florida đã thông qua dự luật cấm sử dụng CBDC trong tiểu bang. Dự luật đã loại trừ CBDC khỏi định nghĩa về tiền. Vài tuần trước khi dự luật này được thông qua, Thống đốc Florida Ron DeSantis đã dùng Trung Quốc làm một ví dụ tiềm năng về cách CBDC có thể ảnh hưởng tiêu cực đến người dân.

“Không cần tìm đâu xa ngoài Trung Quốc để thấy được tác động của tiền kỹ thuật số tập trung,” ông nói. “Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc sử dụng ngân hàng trung ương của mình để giám sát hành vi của người dân, cho phép giám sát thói quen chi tiêu và cắt đứt khả năng tiếp cận hàng hóa và dịch vụ.”

Theo Epoch Times